Ігар Карней, Кобрынскі раён Кобрынскі раён прэтэндуе на лідэра экзатычнай птушкагадоўлі. Некалькі гадоў таму тут у вёсцы Казішча пачала працаваць самая вялікая ў Беларусі беларуска-польская страўсіная фэрма. Цяпер у рэгіёне абмяркоўваюць новы праект – прамысловае вырошчваньне паўлінаў. За новую справу ўзяўся кіраўнік фэрмэрскай гаспадаркі з Аніскавічаў Уладзімер Банцэвіч. Але сутыкнуўся з пэўнымі перашкодамі.
Уладзімер Банцэвіч – вядомы ў Беларусі “траўнік”. Сабраныя разам з жонкай Тацянай на палескіх балотах зёлкі яны перапрацоўвалі на лекі і лекавыя напоі. Аднак летась суд Кобрынскага раёну вызначыў: Банцэвічы займаюцца дзейнасьцю безь ліцэнзіі, і прысудзіў гаспадару 3,5 гады “хіміі”.
Спадар Банцэвіч скардзіцца, што несправядлівае, на ягоную думку, пакараньне замінае рэалізацыі іншага праекту – стварэньню фэрмы для вырошчваньня паўлінаў. На гэта ёсьць ня толькі праектная дакумэнтацыя, але дамовы з заапаркамі Рыгі і Масквы на куплю яек экзатычнай птушкі. Ужо некалькі гадоў фэрмэры гадуюць зь дзясятак паўлінаў на падворку, прыглядаюцца да іх нораваў і паводзінаў. Са спадарамі Тацянай і Ўладзімерам выпраўляемся на “базу”:
“Памалу, бо яны б’юцца... Іх вось так калі па некалькі трымаюць у дварох, дык гэта яшчэ і дзеля аховы...”.
“Так, атрымліваецца, у чымсьці замест сабакі. Бо чужых яны, шчыра кажучы, ня вельмі ўспрымаюць. Сваіх ужо ведаюць, але калі чужы нехта зойдзе, то могуць і кінуцца. Асабліва калі чужы адзін, без суправаджэньня гаспадара... Прыгажосьць, праўда?”
“У нас яны проста цяпер як для прыгажосьці... Прыгожая птушка. А крычыць як! Вы яшчэ ня чулі...”
Карэспандэнт: “Кажуць, да вароны вельмі падобна?”
“На ўсю вёску, можа каму й не падабаецца. Іх таму ў горадзе і не трымаюць нават у прыватным сэктары, бо голас за кілямэтраў сем чуваць. Асабліва гэтым летам штосьці раскрычаліся, можа гэтыя самкі маладыя іх не задавальняюць?”.
Галоўны “пясьняр” Кобрыншчыны
Сама па сабе паўлінагадоўля – рэч рызыкоўная. Хоць дарослая птушка з часам і пераўтвараецца ў істоту непераборлівую да кармленьня, а таксама лёгка пераносіць маразы, але малыя птушаняты – стварэньні вельмі далікатныя:
“Так, яны вельмі пяшчотныя. Нядаўна мы адну малую паўлінку ратавалі. Набылі тры самачкі, адна пачала гінуць. Па ўсіх даведніках калі пачытаць, то ўжо ўсё – бяры яе і закопвай. Мы пайшлі ў звычайную аптэку, узялі антывірусныя прэпараты “чалавечыя”, антыбактэрыяльныя...” (у гэты час адзін з паўлінаў падаў голас – пранізьлівы і гучны)
Карэспандэнт:” Але ж і “гарластыя ...”
“Ой, далёка чуваць. Гэта ён сваю тэрыторыю так пазначае - крыкам. Ці самку яшчэ гэтаксама кліча. Прыгажун ты наш...”
“Дык вось, вылечылі мы тую паўлінку. У выпадку, які й лячэньню нібыта не паддаецца. Штосьці на вочы ў яе перакінулася, але знайшлі мазь Вішнеўскага, пачалі мазаць. Карацей, выратавалі. Бо і грошы плацілі, і яна жывая істота. І потым шкада: падрасьцілі ўжо”.
Ці пэрспэктыўны паўлінавы рынак?
Мне пашчасьціла ня толькі пачуць “чароўны голас” паўліна, але і ўбачыць ва ўсёй прыгажосьці ягоны галоўны гонар – хвост.
Тым часам запытваю ў гаспадароў: каго можа насамрэч у Беларусі зацікавіць такая экзотыка?
“Мяса ў іх больш дэкаратыўнага кірунку. Нібыта й ядомае, але мы самі іх не ўжывалі ў ежу. Бо, шчыра кажучы, шкада есьці такую птушку. У асноўным на банкеты, як фазанаў афармляюць. Бяруць мяса, робяць катлеты ды іншае, а саму верхнюю частку робяць як чучала і саджаюць у відных месцах на сталах”.
“Цяпер шмат людзей зь сядзібамі. І яны гатовыя купляць паўлінаў дзеля ўпрыгожаньня. І калі б ужо пайшло, то, канечне, на банкетныя мерапрыемствы для багатых. Мы плянавалі адзіную ў краіне паўлінавую фэрму. Дамовіліся ўжо набыць белых і шэрых птушак (у нас якраз шэрыя). Таксама ўжо ёсьць выведзеныя цалкам чорныя, а “вочы” на хвасьце чырвоныя. А паколькі са мной узьнікла вось гэтая “катавасія”, то Беларусь засталася бяз гэтай фэрмы”.
Зрэшты, і зь фінансавага гледзішча разьвядзеньне паўлінаў – рэч ня танная:
“70 даляраў – гэта ўжо калі ладнае кураня. А за трох самак мы аддалі амаль 400 даляраў. Зусім малое, як індычаня – 60 тысяч рублёў. Дарослы паўлін – 200 даляраў, без хваста – 100 даляраў. Тут справа ў чым? Я калі ў Рызе дамаўляўся, то яны сказалі: калі бярэш з хвастамі, то яны ў той год размнажацца ня будуць, калі хвост адрэзаць. Самкі тады бясхвостых да сябе не падпускаюць. Ня тое што не пазнаюць, а канкурэнцыю тыя губляюць. Бо ў біялягічным пляне хвасты як ўтварыліся? Самкі “застымулявалі”. Кожны год спарваліся з тымі, у каго прывабнейшы хвост і большы ў памеры. І ўрэшце вырасьлі вось такія хвасты!” – расказвае Ўладзімер Банцэвіч.
Фота аўтара.
Спадар Банцэвіч скардзіцца, што несправядлівае, на ягоную думку, пакараньне замінае рэалізацыі іншага праекту – стварэньню фэрмы для вырошчваньня паўлінаў. На гэта ёсьць ня толькі праектная дакумэнтацыя, але дамовы з заапаркамі Рыгі і Масквы на куплю яек экзатычнай птушкі. Ужо некалькі гадоў фэрмэры гадуюць зь дзясятак паўлінаў на падворку, прыглядаюцца да іх нораваў і паводзінаў. Са спадарамі Тацянай і Ўладзімерам выпраўляемся на “базу”:
“Памалу, бо яны б’юцца... Іх вось так калі па некалькі трымаюць у дварох, дык гэта яшчэ і дзеля аховы...”.
“Так, атрымліваецца, у чымсьці замест сабакі. Бо чужых яны, шчыра кажучы, ня вельмі ўспрымаюць. Сваіх ужо ведаюць, але калі чужы нехта зойдзе, то могуць і кінуцца. Асабліва калі чужы адзін, без суправаджэньня гаспадара... Прыгажосьць, праўда?”
“У нас яны проста цяпер як для прыгажосьці... Прыгожая птушка. А крычыць як! Вы яшчэ ня чулі...”
Карэспандэнт: “Кажуць, да вароны вельмі падобна?”
“На ўсю вёску, можа каму й не падабаецца. Іх таму ў горадзе і не трымаюць нават у прыватным сэктары, бо голас за кілямэтраў сем чуваць. Асабліва гэтым летам штосьці раскрычаліся, можа гэтыя самкі маладыя іх не задавальняюць?”.
Галоўны “пясьняр” Кобрыншчыны
Сама па сабе паўлінагадоўля – рэч рызыкоўная. Хоць дарослая птушка з часам і пераўтвараецца ў істоту непераборлівую да кармленьня, а таксама лёгка пераносіць маразы, але малыя птушаняты – стварэньні вельмі далікатныя:
“Так, яны вельмі пяшчотныя. Нядаўна мы адну малую паўлінку ратавалі. Набылі тры самачкі, адна пачала гінуць. Па ўсіх даведніках калі пачытаць, то ўжо ўсё – бяры яе і закопвай. Мы пайшлі ў звычайную аптэку, узялі антывірусныя прэпараты “чалавечыя”, антыбактэрыяльныя...” (у гэты час адзін з паўлінаў падаў голас – пранізьлівы і гучны)
Карэспандэнт:” Але ж і “гарластыя ...”
“Ой, далёка чуваць. Гэта ён сваю тэрыторыю так пазначае - крыкам. Ці самку яшчэ гэтаксама кліча. Прыгажун ты наш...”
“Дык вось, вылечылі мы тую паўлінку. У выпадку, які й лячэньню нібыта не паддаецца. Штосьці на вочы ў яе перакінулася, але знайшлі мазь Вішнеўскага, пачалі мазаць. Карацей, выратавалі. Бо і грошы плацілі, і яна жывая істота. І потым шкада: падрасьцілі ўжо”.
Ці пэрспэктыўны паўлінавы рынак?
Мне пашчасьціла ня толькі пачуць “чароўны голас” паўліна, але і ўбачыць ва ўсёй прыгажосьці ягоны галоўны гонар – хвост.
Тым часам запытваю ў гаспадароў: каго можа насамрэч у Беларусі зацікавіць такая экзотыка?
“Мяса ў іх больш дэкаратыўнага кірунку. Нібыта й ядомае, але мы самі іх не ўжывалі ў ежу. Бо, шчыра кажучы, шкада есьці такую птушку. У асноўным на банкеты, як фазанаў афармляюць. Бяруць мяса, робяць катлеты ды іншае, а саму верхнюю частку робяць як чучала і саджаюць у відных месцах на сталах”.
“Цяпер шмат людзей зь сядзібамі. І яны гатовыя купляць паўлінаў дзеля ўпрыгожаньня. І калі б ужо пайшло, то, канечне, на банкетныя мерапрыемствы для багатых. Мы плянавалі адзіную ў краіне паўлінавую фэрму. Дамовіліся ўжо набыць белых і шэрых птушак (у нас якраз шэрыя). Таксама ўжо ёсьць выведзеныя цалкам чорныя, а “вочы” на хвасьце чырвоныя. А паколькі са мной узьнікла вось гэтая “катавасія”, то Беларусь засталася бяз гэтай фэрмы”.
Зрэшты, і зь фінансавага гледзішча разьвядзеньне паўлінаў – рэч ня танная:
“70 даляраў – гэта ўжо калі ладнае кураня. А за трох самак мы аддалі амаль 400 даляраў. Зусім малое, як індычаня – 60 тысяч рублёў. Дарослы паўлін – 200 даляраў, без хваста – 100 даляраў. Тут справа ў чым? Я калі ў Рызе дамаўляўся, то яны сказалі: калі бярэш з хвастамі, то яны ў той год размнажацца ня будуць, калі хвост адрэзаць. Самкі тады бясхвостых да сябе не падпускаюць. Ня тое што не пазнаюць, а канкурэнцыю тыя губляюць. Бо ў біялягічным пляне хвасты як ўтварыліся? Самкі “застымулявалі”. Кожны год спарваліся з тымі, у каго прывабнейшы хвост і большы ў памеры. І ўрэшце вырасьлі вось такія хвасты!” – расказвае Ўладзімер Банцэвіч.
Фота аўтара.