Ад пачатку канфлікту на ўсходзе Ўкраіны Дзьмітры Вус рашуча падтрымаў дзеяньні прарасейскіх сілаў. Сам казаў, што ён прыхільнік ідэй «русского мира». Ці не памяняліся ягоныя погляды ў сувязі з вайной, якая пачалася 24 лютага? Свабода спытала пра гэта ў экс-кандыдата ў прэзыдэнты.
— Дзьмітры Іванавіч, падтрымліваеце Расею ў вайне з Украінай?
— У мяне няма дакладнай інфармацыі аб падзеях ва Ўкраіне: адны гавораць адно, другія — зусім іншае. Такі «рак галаўнога мозгу». Калі б я там быў, то мог бы больш дакладна нешта сказаць. А так ад адных чую, што на Данбасе людзі дзясяткамі гінуць, іншыя кажуць пра сьмерці ў Віньніцы. Проста шок для мяне.
— Але ідэі «русского мира» для вас застаюцца прывабнымі?
— Скажу адно: на Данбасе людзі ня ведаюць украінскай мовы, разумееце, ня ўмеюць пісаць на ўкраінскай, размаўляць. Іх прымусовая ўкраінізацыя павінна была зрабіць украінцамі, многія не пагадзіліся, таму і пачалася вайна, я так думаю. Сёньня я займаю нэўтральную пазыцыю. У кожнага свая праўда. Я слухаю і расейскія СМІ, і эўрапейскія. У Луганску, Данецку людзі нават украінскай мовы ня ведаюць, а іх пры гэтым называюць украінцамі. Гэта такі гемарой.
ГЛЯДЗІЦЕ ТАКСАМА: «Першыя некалькі гадзін страшна, потым прывыкаеш». Як лекар-беларус дапамагаў вайскоўцам і быў паранены— Многія ж жаўнеры ўкраінскай арміі таксама размаўляюць па-расейску, але ваююць супраць расейскай дзяржавы.
— На якой мове чалавек размаўляе і думае, тым ён і зьяўляецца.
— Чаму вы так лічыце? Вы ж гаворыце і думаеце па-расейску, але ж беларус.
— Гэта ня я думаю — гэта так і ёсьць. Яны самі разьбяруцца, бяз нас. Праўды мы ня знойдзем.
— Якой пазыцыі прытрымліваецца ваш сын Іван, які калісьці кіраваў суполкай «Антымайдан Беларусь»?
— Я магу сказаць так: шмат рэчаў, якія ён даведаўся, сталі штуршком да таго, што ён таксама заняў нэўтральную пазыцыю і нікуды ня лезе. Ад нас і вас нічога не залежыць.
ГЛЯДЗІЦЕ ТАКСАМА: «Ні сьмерць Пуціна, ні перамога Навальнага». Беларускі гісторык у адкрытым лісьце Максіму Кацу патлумачыў, што прынясе спакой кантынэнту— У 2020 годзе вы казалі, што расчараваліся ў Пуціну, калі ён падтрымаў Лукашэнку ў яго змаганьні з народам.
— У найбліжэйшым атачэньні Пуціна шмат здраднікаў, якія здраджваюць расейскім нацыянальным інтарэсам, — гэта жах, што творыцца. Прыклад прывяду, калі 300 мільярдаў расейскіх грошай арыштавалі, а Набіуліна па-ранейшаму кіраўніца Цэнтрабанку. І яшчэ, колькі людзей там гіне... Гэтую апэрацыю можна было б скончыць даўно, калі б граматныя людзі былі. А так «шоў працягваецца». Шоў паміж ЗША і Расеяй. Кожны дзень нешта новае падкідаюць — нічога добрага, адзін нэгатыў.
— Што думаеце пра тых беларусаў, якія ваююць у палку імя Кастуся Каліноўскага?
— Каліноўскі — гэта не беларус, а паляк, прычым шляхціч. Я не хачу пра гэта.
— Не пра Каліноўскага гаворка, а пра беларусаў на баку Ўкраіны.
— Ідэалёгія ў іх такая, як у бандэраўцаў, нацыяналістаў. У кожнага сваё кіно ў галаве, я не кажу, што гэта правільна ці няправільна. Яно проста так ёсьць. Каліноўскі падымаў на паўстаньне шляхту, а насельніцтва Беларусі не падтрымала. Таму Кацярына гэты пераварот задушыла (насамрэч Кацярына ІІ жыла значна раней, а ў часы Каліноўскага Расейскай імпэрыяй правіў Аляксандар ІІ. — РС). З пункту гледжаньня ідэалёгіі, чалавека можна прамыць як заўгодна. Мне ў дзяцінстве казалі, што ў нас будзе камунізм. А ведаеце, што такое камунізм? Такое самае прамываньне мазгоў. І ў Расеі прамываюць, вельмі шмат падманваюць. Расея вельмі шмат замоўчвае аб вайне, але і Ўкраіна так робіць. Ні тыя, ні тыя ня кажуць пра свае страты і паразы. Кожны хоча быць у выгадным сьвятле.
ГЛЯДЗІЦЕ ТАКСАМА: «Дух сьмерці тут гуляе заўжды блізка». Беларускі добраахвотнік «Рыжы» пра псаваньне «Табакерак» і дранікі на фронце
— Чым, на вашу думку, скончыцца вайна?
— Вайна ня хутка скончыцца, яна яшчэ некалькі гадоў будзе ісьці. Усё скончыцца бунтам ці пераваротам у Расеі альбо поўным паглынаньнем Украіны аж да Львова.
— Пра вас даўно не чуваць. Чым цяпер займаецеся?
— Я практычна нічым не займаюся. Сельскай гаспадаркай, маю надзел зямлі ў Менскім раёне, саджу бульбу, нікуды ня лезу.
— А бізнэс застаўся?
— Бізнэсу амаль няма, здаю адну кватэру чыста на падтрымку штаноў.
ГЛЯДЗІЦЕ ТАКСАМА: Статкевіча этапавалі ў калёнію ў Глыбокім — адну з самых жорсткіх у Беларусі— Ад палітыкі адышлі?
— Ад палітыкі цалкам адышоў, сэнсу няма ніякага. Я яшчэ даверанай асобе Бабарыкі казаў у 2020 годзе, чым гэта скончыцца, калі яны казалі, што зьбяруць мільён подпісаў і Бабарыка стане прэзыдэнтам.
— Вашым прыяцелем раней быў Мікола Статкевіч, які цяпер у калёніі. Як ставіцеся да яго?
— У Міколы свая ідэалёгія, ягоная задача — скінуць Лукашэнку любымі шляхамі. Статкевіч моцна зачапіў Лукашэнку за жывое. Я не магу яго асуджаць, ён для сябе так рашыў.
— Як ваша здароўе?
— Паціху, сачу за сабой. Вітаміны, уколы, кропельніцы, усё раблю.